КЫРГЫЗСТАНДАГЫ КЕРЕКТӨӨЧҮЛӨР ҮЧҮН ЭМНЕНИ БИЛҮҮ МААНИЛҮҮ?

УНУТПАҢЫЗ: Өлчөө, таразага тартуу, туура эмес эсептөө, товардын сапаты жөнүндө туура эмес маалымат берүү, же сатып алуу-сатуу келишиминин шарттарын бузган учурда сатуучуга же даярдоочуга жазуу жүзүндө арыз менен кайрылууңуз керек.

Сапаты начар товарды сатып алууда керектөөчү төмөнкүлөрдү талап кылууга укуктуу:- продукциянын кемчиликтерин акысыз жоюу же аларды оңдоого кеткен   чыгымдардын ордун толтуруу;- сатып алуу баасын пропорционалдуу төмөндөтүү;- окшош маркадагы буюмга алмаштыруу (модел, артик);- сатып алуу баасын тийешелуу кайра эсептөө менен башка маркадагы (үлгү,   макала) бир эле буюмга алмаштыруу;- сатып алуу-сатуу келишимин бузууга жана сапаты начар товарды сатуучуга    кайтарып берүү жолу менен товар үчүн төлөнгөн акчанын суммасын    кайтарып берүүнү талап кылууга.  Керектөөчүлөрдүн укуктары сатылып жаткан товарларды сатып алууда да   сакталышы керек. Сиз товарларды онлайн платформалардан же физикалык   дүкөндөрдө сатып алып жатканыңызга карабастан, мындай өнүмдөрдүн   акысын кайтарып ала аласыз.

МААНИЛҮҮ: Дайыма сатуу кассалык квитанцияны же сатып алуу фактысын тастыктаган башка документти талап кылыңыз.

КАЙДА КАЙРЫЛУУ КЕРЕК: товарларды (иштерди, кызмат көрсөтүүлөрдү) сатып алууда керектөөчүлөрдүн укуктары бузулган учурда Кыргыз Республикасынын Экономика жана соода министрлигине караштуу Монополияга каршы жөнгө салуу кызматына, укук коргоо органдарына, ошондой эле коомчулукка даттанууга болот. Өз ыйгарым укуктарынын чектеринде сотко чейинки коргоону камсыз кылуучу керектөөчүлөрдүн коомдору.Эгерде сатуучу же кызмат көрсөтүүчү жазуу жүзүндөгү кайрылууну этибарга албаса, жаран сотко кайрылууга укуктуу.Кыргыз Республикасында керектөөчүлөрдүн укуктарын ким коргойт? Керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо - Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлигине караштуу Монополияга каршы жөнгө салуу кызматы.-Керектөөчүлөрдүн укугун коргоо жөнүндө мыйзамда керектөөчү сатып алган күндү эсепке албаганда, 14 күндүн ичинде товарды окшошуна алмаштырууга укуктуу деген так жобо бар. Мында негизги шарт — товардын, квитанциянын, этикеткалардын жана таңгактардын талаптагыдай сапаты».-Керектөөчүлөрдүн кайрылуусун карап жаткан мамлекеттик органдарда арыз каралууга тийиш болгон так мөөнөттөр бар.-Сапатсыз товарды сатып алган учурда керектөөчү алгач сатуучуга же кызмат көрсөтүүчүгө өзүнүн талаптарын айтып кайрылуусу керек. Баш тарткан учурда ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдарга кайрылуу керек, алар мыйзамга ылайык арызды 14 жумушчу күндүн ичинде карайт.

Төмөнкү сапаттагы азык-түлүк эмес товарларды кайтарып же алмаштыруу мүмкүн эмес:

• Баалуу металлдардан, асыл жана жарым асыл таштардан жасалган буюмдар;
• Кепилдик мөөнөтү бар татаал техникалык продуктылар;
• Байпак, кол каптар;
• Жаңы төрөлгөн балдар үчүн шейшеп;
• Дары-дармектер жана башка медициналык буюмдар.
• Косметика, парфюмерия, жеке гигиена каражаттары жана тиричилик химиясы.
• Кездеме же зым сыяктуу метр менен өлчөнгөн жана сатылган буюмдар.
• Тигүү буюмдары жана трикотаж дагы кайтарылбайт.

Керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо жаатындагы Кыргыз Республикасынынын мыйзамы товарларды сатууда (иш аткарууда, кызмат көрсөтүүдө) керектөөчүлөр менен даярдоочулардын, аткаруучулардын, сатуучулардын ортосунда пайда болуучу мамилелерди жөнгө салат, сапаты жакшы жана керектөөчүлөрдүн өмүрү жана ден соолугу үчүн коопсуз товарларды (иштерди, кызматтарды) сатып алууга, товарлар (иштер, кызматтар) жөнүндө жана аларды даярдоочулар (аткаруучулар, сатуучулар) жөнүндө маалымат алууга, агартууга алардын таламдарын мамлекет жана коомдук деңгээлде коргоого керектөөчүлөрдүн укуктарын белгилейт, ошондой эле ушул укуктарды жүзөгө ашыруу механизмин аныктайт. 

Керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо жаатындагы мамиле Кыргыз Республикасынын Жарандык  Кыргыз Республикасынын “Керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо жөнүндө” Мыйзамы менен жана аларга ылайык кабыл алынуучу Кыргыз Республикасынын башка мыйзамдары жана ченемдик укуктук актылары менен жөнгө салынат.